Cuba 13 - 31 december 2016
De aanleiding voor onze korte vakantie op Cuba is dat Bart begin januari voor twee weken aan het werk gaat op Aruba. Na wat zoeken blijkt een vliegticket redelijk betaalbaar als we ons bezoek aan Aruba koppelen met een vakantie op Cuba. We besluiten op het allerlaatste moment om onze eigen fietsen niet mee te nemen. Iets waar we op Cuba flink spijt van krijgen, want Cuba lijkt een fijne bestemming voor een fietsvakantie. Wel hebben we voor een deel van de 17 dagen fietsen kunen huren. De eerst week konden we op onze casa in Holguin redelijk goede fietsen huren. Verder is fietsen huren op Cuba, anders dan voor een dagje, niet zo eenvoudig.
De vlucht met TUI viel bar tegen. Het was een goedkope chartervlucht, dat wisten we en betaalden 300 euro voor de enkele reis. Maar zo weinig beenruimte en slechts 1 kleine maaltijd en een flesje water voor een vlucht van 10 uur. Wel konden we bijkopen, maar wat ze aanboden klonk niet erg aanlokkelijk.
In Holquin werden alle tassen nogmaals gecontroleerd voor we het land in mochten. Daar stond Maria klaar, onze engels sprekende gastvrouw van de casa particulara. Ze wees ons waar we euro's konden omwisselen voor CUC's. De munt waar toeristen mee moeten betalen. Er gaan 25 CUP (Cubaanse Pesos, waar de cubanen mee betalen in één CUC/euro).
De oom van Maria kwam met zijn taxi voorrijden en even later reden we in zo'n 50'er jaren auto waar autoliefhebbers helemaal op geilen, door de straten van Holquin.
De casa bleek 2 kamers voor de verhuur te hebben. In de andere woonde Maria. Simpel maar prima.
Maria raadt ons een restaurantje aan en brengt ons er heen. Ze klopt ergens aan en daar blijkt in een sfeervol huis en deels overdekte binnentuin, inderdaad een restuarant te zitten. We eten lekkerk en achteraf blijken we veel te veel betaald te hebben. 40 euro. Wij vinden het prima voor de eerste avond, maar het zijn wel 2 maanden maandloon voor een gemiddelde cubaan.
We ontbijten met brood en een gekookt eitje en onze zelf meegebrachte verveine thee. We zetten thee van de fles bronwater die we gisteravond konden kopen.
Zoals we via e-mail al hadden begrepen heeft Maria twee fietsen die we mogen huren. Het zijn prima mountainbikes die ze via een poolse vriend vanuit Mexico heeft laten importeren.
We maken een eerste fietstochtje. De remmen van Bart's fiets staan niet goed afgesteld dus als hij voor een plas remt, vliegt hij over zijn stuur. Gelukkig fietste hij niet heel hard, maar hij heeft wel meteen schrammen en een flinke jaap in zijn bovenbeen. Jan schrikt zich (weer) rot. Dat moet hem weer overkomen. Natuurlijk.
We fietsen terug naar huis om te douchen en de wond te verzorgen.
Daarna klimmen we weer op de fiets. Jan drukt Bart op het hart om nu heel voorzichtig te blijven fietsen. Dat doen we. Het is prachtig om te fietsen. Veel cubanen fietsen. Er zijn fietstaxi's en voor de rest gaat veel met paard en wagen en bus en wat oude Lada's en 50'er jaren taxi auto's in roze, rood, groen, geel en blauw.
We fietsen een berg op waar boven een zwembad moet zijn. We betalen 2 CUC (=2 euro) entree en vleien ons op een ligbed neer. Bart gaat ivm zijn wond niet zwemmen, maar Jan plonst in het chloor bad.
Het voelt als vakantie!
We eten voor 8 CUC in een hamburger restaurant tussen de cubanen en vinden dan uit dat je een internetkaartje van 1 uur kan kopen en op het centrale plein wifi is. Gisteren waren de kaartjes uiterkocht maar nu hebben we geluk. We typen de 2 lange codes in en op 1 van onze telefoons lukt het op verbinding te krijgen. Op dit plein zie je allemaal jongelui en enkele toeristen op hun telefoon kijken of ze verbinding kunnen krijgen. Het is ook de enige plek in de stad waar dit mogelijk is. Omdat het 23 graden is, zit iedereen op bankjes, stoepjes, boomstronken etc. Het lukt om de e-mail op te halen. En vinden een leuk klein familie restaurantje waar we voor weinig kunnen eten.
We doen de fietsbroek aan en gaan een vierdaagse tocht maken. Maria heeft zelfs twee kleine fietstassen en lampjes voor op de fiets, wat heel bijzonder is. We nemen een paar kleren mee en laten de koffers bij Maria achter.
We fietsen 40 km. Heerlijk om weer eigen baas te zijn nu we weer fietsen hebben. De weg is geasfalteerd en vrij rustig. We kijken onze ogen uit. Alsof we weer in onze jeugdjaren zijn. De groenteboer die met paard en wagen langs de huizen gaat, de oude auto's, de boer die ploegt met ossen, het leven zonder internet etc.
In Gibrara, een kustplaats vinden we een casa particulara voor 25 CUC. Een prachtig grote kamer met dito badkamer en twee schommel stoelen op een veranda. De eigenaar kookt voor ons een maaltijd voor 8 CUC p.p. en wij laten het allemaal maar gebeuren.
We maken foto's van paard en wagens en de oude vervallen gebouwen. Het leuke hier is dat je in veel huizen naar binnen kunt kijken. Ook zie je vaak niet het verschil tussen een winkel en een woonhuis omdat iedereen iets bij probeert te verdienen.
We vinden een Pannedarie (bakker) en leren zo steeds meer spaanse woordjes.
Het ontbijt in de casa stelt niet veel voor. Theezakjes hebben ze niet, maar die hebben wij bij ons. Volgende keer maar weer zelf met brood, ei en banaan ons ontbijt regelen i.p.v. 3 euro p.p. te betalen.
We fietsen prachtig langs de kust naar Playa Blanca. We kijken eerst of we iets meteen aan het strand kunnen vinden, maar kiezen al snel voor een eigen huisje in het binnenland op 200 meter van het strand. Drie kamers! Simpel en heerlijk prive met een buiten douche. En 1 ligbed!
We richten het huisje wat in en hangen onze klamboe op. Daarna fietsen we naar de zee en hebben onze eerste cubaanse plons.
De eigenaar heeft geregeld dat we vanavond bij een vriend van hem kunnen eten. Hij is kok en komt even langs om te vragen wat we willen eten. Hij heeft vis, garnalen en varkensvlees. We kiezen een garnalen gerecht en spreken de prijs af (15 euro voor ons samen). Als hij ons volgens afspraak om 19.30 uur komt halen is het donker en is er een prachtige sterrenhemel. Om de weg te vinden doen we ons zaklantaarntje aan, maar hij vraagt het uit te doen. We begrijpen dat het niet toegestaan is om zonder toestemming toeristen een betaalde maaltijd te geven, dus lopen we in het donker naar zijn huis. We worden begroet door de hele familie en tijdens het eten met rust gelaten. De familie trekt zich terug achter de (kartonnen) muren. Kok Roberto komt zo nu en dan een spaans praatje met ons maken. We leren weer meer woorden :-).
Een dagje strand, een wandeling en lekker bij ons huisje in onze eigen tuin lezen. We lezen beide Floortje Swigtman Een groene bloem (Trilogie van 1282 blz.!) Heerlijke homo roman over een jongen die van dubbeltje nooit echt een kwartje kan worden.
Bart regelt in een restaurant een lunch. Hij neemt de koekenpan mee krijgt wat gekookte rijst, bonen en salade mee. Thuis warmen we het op en met een fles lemon/7-upachtige frisdrank, hebben we het heel goed.
's Avonds worden we weer opgehaald. De dochter is vandaag 28 geworden. In ons eetkamertje staat een altaartje met een portret van de heilige Lazarus met een brandende kaar. Met als offers een glas wijn, banaan, een glas rum, drie sigaren, en stukje taart, rijst, fruit etc.
Deze keer eten we een homp varkensvlees en stukken kip met rijst en tomaat en komkommer.
We zingen voor de jarige Happy Birthday, krijgen nog een glaasje wijn aangeboden en vertrekken na een half uur weer door de sterrennacht naar ons huisje.
We moeten de fietsen weer terug brengen en hebben een fijne warme (30 graden) fietsdag van zo'n 50 km. Wat heerlijk toch om een fiets te hebben. De weg is nog steeds rustig, alleen het laatste stuk naar Holguin wordt het drukker op de weg met bussen, auto's, paarden en fietsen.
We proberen het busstation te vinden, maar worden telkens ergens anders naar toe gestuurd. We geven het maar op en besluiten en straks maar aan Maria te vragen.
Bij Maria kunnen we niet terecht maar zij regelt voor ons een andere casa. Omdat we morgen met de bus van 9.15 uur willen vertrekken, stelt ze voor iets te vinden vlakbij het busstation. Ze brengt ons er lopend heen, onderweg allemaal bekenden tegenkomend, een luchtzoen te geven en weer met ons verder te lopen. De casa is inderdaad om de hoek bij het busstation. We proberen alvast een kaartje te kopen, maar dat blijkt pas morgen te kunnen.
Twee restaurants in de buurt blijken lange rijen te hebben, dus lopen we 1 km terug naar het centrum om daar ergens te eten. We kunnen dan meteen op het plein nog even proberen om te internetten.
Om 22.30 gaan we slapen.
Een busreis van 6 uur wordt 8 uur. Maar omdat we regelmatig stoppen en de omgeving mooi is, gaat het toch snel voorbij. Bovendien is het een redelijk goede aircobus.
Omdat we niet nog langer willen reizen hebben we vandaag Sancta Spiritus als eindbestemming gekozen. Op de bonnefooi vinden we een casa particulara. Met dakterras uitkijkend op het centrale plein, waar we na het eten voor het slapen gaan nog even een cubaans biertje drinken.
We hebben tegen onze gewoonte in al in Nederland via airbnb twee nachten in Trinidad geboekt, omdat ze schreven dat dit een populaire bestemming is. Maar hoe er te komen? Het is maar 80 km, maar er gaat alleen aan het eind van de middag een bus. Wel rijden er taxi's. Ook gedeelde taxi's (collectivos). Als we met de fietstaxi naar de taxistandplaats rijden, worden we meteen door de chauffeurs besprongen. 5 CUC p.p. roepen ze allemaal, terwijl we inmiddels weten dat de normale prijs 1 of 2 CUC is. We zijn niet gek, hoewel telkens in ons achterhoofd zit dat 10 euro voor 80 km naar hollandse begrippen heel weinig is. We besluiten niet de gevraagde 5 CUC te betalen. Ze weigeren, dus wachten we. Jammer dat we geen spaans spreken, want we weten nu ook niet of de chauffeur wacht op meer passagiers of de man die het weigert zelf rijdt of het daar regelt etc. etc.
Dan zien we onze man wegrijden met 6 personen in de auto naar Trinidad, zonder ons dus. Shit. Wat nu te doen. We hebben al 3 CUC p.p. als maximum geboden. We begrijpen nu dat elke chauffeur z'n eigen manierenheeft om zijn taxi vol te krijgen, maar ze willen natuurlijk ook niet de 'markt' verpesten door ons minder te laten betalen. We zijn echter wel afhankelijk. Wat een spel.
Bart gooit zijn charmes in de strijd. Gaat op de stoep naast de taxichauffeur zitten en vraagt nogmaals of we voor 3 CUC mee kunnen. Hij raakt zijn schouder aan, lacht, wacht en op een gegeven moment knikt hij. Bart bedankt hem en we wachten 10 minuten totdat hij zijn taxi vol heeft. Maar dan zijn we hem uit het oog verloren. Iemand anders wijst ons waar zijn taxi staat en ja hoor we kunnen mee. Met z'n vieren op de achterbank. Met twee stevige dames. Soms een slapende arm, maar het gaat. De taxi is deze keer een mooie groene 50'er jaren auto met sky bekleding. We zijn super retro.
In Trinidad staat geen huisnummer bij de straat waar onze geboekte airbnb is. Maar na wat rondvragen en laten bellen, vinden we onze kamer.
We proberen op het plein de wifi uit, wat eerst niet lukt. We hebben een 4 weken gratis proefabonnement op de digitale Volkskrant, maar het downloaden lukt hier niet. Morgen nogmaals proberen. We eten in een restaurantje op de eerste verdieping waar heerlijk salsa muziek gespeeld wordt door een cellist, gitarist en drummer. Heel sfeervol. Het eten is zoals zo vaak hier matig lekker. We krijgen een cubaanse sigaar aangeboden voordat we gaan betalen. Maar slaan het beleefd af. Wel vragen we twee eitjes. Lekker voor morgen bij het ontbijt. We hebben nog banaan en tegenover het restaurant is om 20.00 uur het verse stokbrood klaar. Ons ontbijt is weer geregeld. We hebben een kamer aan de straatkant met balkon en we horen 's nachts de brood verkoper roepen en de paardenwagens voorbij rijden. Een andere tijd, een andere wereld.
We huren twee fietsen en maken een mooi rondje (25 km). We kiezen onderweg een strandje uit waar we in het heldere water zwemmen en wat lezen. We lunchen met een klef wit broodje met kaas.
Terug in de stad lopen we de stad nog even in, waar blijkbaar overdag heel veel cubaanse en internationale toeristen komen. Het is dan ook een mooi oud koloniaal stadje waar heel veel huizen gerestaureerd worden of gesloopt terwijl de voorgevel blijft staan. Dat doen ze goed hier.
We proberen een nieuwe kraskaart voor het gebruik van de wifi te kopen, maar zien wederom een dikke rij staan. Ook bij de bank staat een lange rij. Dus zwerven we eerst maar even door de stad. We zien een vrachtauto met bronwater flessen arriveren en ineens is er weer in alle winkels bronwater te koop. We slaan dus maar snel toe.
Op ons balkon lezen we nog wat en gaan vroeg slapen.
We verdoen onze tijd met mail ophalen (lukt) en krant downloaden (lukt) en lezen. Om kwart over twee zijn we met onze rolkoffer op het busstation midden in de oude stad. De bus van drie uur en de bus van vier uur zitten echter vol. Er gaat vannacht nog een bus. De busmaatschappij koppelt ons aan een noors stel (vader en dochter) en voor 10 CUC p.p. delen we een taxi. Dit keer een gele met aircon. We zitten ruim en prinsheerlijk te genieten van de mooi taxirit langs de kust. Wat hadden we hier weer graag een fiets gehad!
In Cienfuega laten we ons op de Punta Gorda uitzetten. Een punt met prachtige casas particulares met zee zicht aan beide kanten. Maar alles zit vol. Ook wel erg truttig hier. Maar je kan wel zwemmen. We slaan een kamer van 65 euro per nacht (op een rijtje met andere kamers maar wel een mooie tuin en trap om uit het water te komen) toch maar af. We gaan liever iets in het centrum van de stad zoeken in plaats van dit getrut.
Wat ons ook niet bevalt zijn de vele touts, die kamers aan de man proberen te brengen en je hinderlijk blijven volgen. We onderhandelen scherp met de fietstaxi jongens omdat ze belachelijk veel (voor cubaanse begrippen) vragen. Wat een andere (hardere) sfeer in deze stad dan wat we eerder merkten.
De fietstaxi zet ons in het centrum af (of wat hij het centrum noemt omdat hij niet verder wil). Prima. Cienfuego is een frans koloniale stad met brede straten en grote 19 eeuwse gebouwen.
In een zijstraatje met veel particuliere kamerverhuur worden we door een oude vrouw gewenkt om binnen te komen. We zien op 1 hoog een kamer met groot terras, dus gaan kijken. Voor 20 CUC een grote kamer. De vrouwt kirt het uit als we zeggen dat we het doen. We lachen hard mee.
We eten in deze doodse stad slecht. Jan vertrouwt het vlees niet en laat het staan. Bart heeft gelukkig iets anders besteld. De maag is redelijk gevuld. Morgen weer verder.
Om 8.15 uur zijn we op het busstation. We moeten tot 5 minuten voor vertrek wachten of er nog plek in de bus is. En ja hoor, we hebben geluk. De laatste twee plaatsen.
De bus rijdt in 5 uur van de zuidkust naar de noordkust. Onderweg een tussenstop om te lunchen maar we hadden zelf al brood en banaan mee.
We zijn erg benieuwd naar deze toeristenplek met kilometers wit strand en grote all-in hotel packages. We verwachten jetskies, bananenboten en veel muziek lawaai. Maar het valt allemaal reuze mee. De grote hotels zijn op een punt bij elkaar geklusterd en behalve een grote weg midden door het dorpje is het nog steeds ook gewoon cubaans. Met wel sjieke bakkers (lekker) en restaurantjes met live muziek (romantisch).
We vinden een eigen huisje op de eerste verdieping met keuken en terras. Wel aan de grote straat, maar ook 50 meter van het strand. Beneden woont een schrijver die ook wat engels spreekt. We kunnen drie nachten blijven, daarna is het weer verhuurd. We doen het.
We duiken meteen de zee in. Zelden zagen we zulk helder blauw water en inderdaad 20 km zandstrand. Maar geen bananenboten etc.! Heel relaxt.
We eten pizza waar een geweldig combo heerlijke salsa/rumba speelt en slapen met oordorpjes in tegen de muziek en het straatlawaai.
Wientje zou vandaag 86 geworden zijn. Zij zou zeggen 'wat hebben we het toch goed'. En zo is het.
We slenteren door de stad, vinden 1 plek waar wifi is (en waar iedereen dus naar toe komt) en downloaden de kerst Volkskrant op onze telefoons. We lezen en zwemmen op het strand en zo vergaat de dag. 's Avonds in het restaurant komt een 8 koppige band alle tafeltjes langs om een mooi swingend lied voor je te spelen. We laten het eten even staan en dansen samen met de band mee.
Als we thuis op ons terras zitten, hebben we voor het eerst muggen. Gelukkig hebben we onze klamboe bij ons.
Bart schrijft dit verslag af, Jan leest de Volkskrant en we gaan zo meteen Jan's moeder proberen te bellen om haar een zalige kerst toe te wensen. Maar of dat lukt?
...
Nou het bellen lukte dus niet. Internetten gaat wel maar met Skype of Bria bellen helaas niet.
Tegen vieren duiken we de zee in en eten 's avonds van de grill waar we de eerste avond ook aten. Geen groots kerstdiner, geen live-muziek vanavond, maar prima zo. Gelukkig weinig kerst :-).
We proberen Jaap Willem (Barts broer) te bellen om te feliciteren met zijn 60e verjaardag, maar ook vandaag lukt dat niet. Dus maar per e-mail. Dan pakken we onze rolkoffer weer in en vertrekken naar Matanzas, een stadje tussen Varadero en Havanna in. Hier willen we éen nacht blijven.
We kunnen voor een paar centen met de lokale 'bus' (meer vrachtauto, met banken) de 40 km reizen. Heel relaxt en prachtig langs de kust.
In Matanzas komen we in het centrum aan en zijn blij verrast. Wat een leuk stadje. Een levendige winkelstraat met kraampjes, een prachtig grand café met live muziek en een hele vrolijke sfeer. We zijn meteen verliefd op dit stadje.
De eerste casa's particulara zitten vol, maar omdat het maar voor 1 nachtje is, zijn we niet al te kritisch. We vinden een familie casa waar de twee kamers op het dakterras al bezet zijn, maar de kamer op de benedenverdieping is vrij.
We zwerven de stad door, reserveren de bus voor morgen, halen 's avonds de Volkskrant binnen, vinden de bakker en bananen voor het ontbijt van morgen en eten 's avonds cubaans (vooral varkensvlees en kip en rijst) in een leuk restaurantje bij twee leuke meiden. Niet super lekker, maar ok.
- t/m zaterdag 31 december
Met de taxi voor 3 euro naar het busstation. We zijn veel te vroeg, maar er is genoeg te zien.
De bus doet er 2,5 uur over incl. tussenstop om te lunchen wat vooral fijn is om even de benen te strekken.
Havanna is een hele mooie historische stad. We gaan in Havana Vieja een casa particulara zoeken voor 4 nachten, maar alles blijkt vol! Soms nog een kamer voor 1 nacht, maar we dachten iets te vinden met mooi dakterras, lekkere stoelen etc. Dat moeten we dus maar uit ons hoofd zetten. Als we weer ergens aan kloppen, wordt er weer voor ons naar 5 andere gastenkamers gebeld, maar ook nu weer zonder resultaat. We vonden wel al iets voor donderdag en vrijdag, maar hielden het nog even in beraad. Eerst maar iets voor 1 nacht vinden. We vinden een prachtige 4 meter hoge kamer met douche en toilet, aan een lange hoge gang waar 4 kamers op uit komen. Heel verzorgd. De vriendin van de eigenaresse (30?) sjanst met Jan en we spelen het spel mee. Wat een vrolijkheid. We kunnen hier 1 nacht blijven, morgen misschien en we laten naar het appartement bellen waar we donderdag en vrijdag terecht kunnen. Al gauw blijkt dat we hier toch 2 nachten kunnen blijven.
We zitten midden in de oude stad en gaan snel de pleinen en straatjes verkennen. Het is druk, veel kleine straatjes en 4 hele mooie pleinen. We zien dat de hele stad opgeknapt wordt, maar er staan nog heel, heel veel vervallen huizen tussen. Door de straten is het een drukte van belang met fietstaxi's, oude autotaxis, nieuwere auto's, brommers en vooral heel veel wandelende mensen. We genieten erg van de levendigheid en alle prachtige (vervallen of opgeknapte) gebouwen.
Op een dakterras vinden we een restaurant waar ze nog het kerstdiner op de kaart hebben staan. 4 gangen voor 24 CUC/Euro incl. twee volle glazen wijn. Hier hoeven we niet lang over na te denken en smullen en genieten van de wijn.
De volgende dagen ontdekken we de stadsbus voor 5 cent per ritje en springen in de ene na de andere.
Bij de eerste bus gaat het al 'fout'. De bus rijdt de tunnel door naar de andere kant van de rivier. Dus wandelen we daar maar langs het museum van amerikaanse gevechtsvliegtuigen die door Cuba zijn neergehaald. Leve de revolutie! Met een veerpont steken we de rivier weer over en blijken dan weer midden in de oude stad te zijn.
Zo vermaken we ons door bus in, bus uit te springen, koffie te drinken, langs de zeeboulevard te wandelen, eindeloos lopen om de mooiste koffieplek te vinden (met natuurlijk een gebakje wat ook weer niet gemakkelijk te vinden is).
Er zijn in de oude stad heel veel kunstenaars aan het werk en als we een werkplaats binnen lopen kopen we voor 200 euro 4 zeefdrukken. Eén met wiskundige formules en koeien, een oranje abstrahering van machine-onderdelen, een blauw erotisch lichaams schilderij (de zeefdruk daarvan) en donker werk waar je als je goed kijkt italiaanse figuren in ziet. Van karton maken ze iets wat op een koker lijkt om het mee te nemen.
Na twee mooie stille nachten moeten we de kamer uit en gaan we naar de andere casa particulara die we al gereserveerd hadden. Het is een heel appartement met frans balkon in een drukke steeg, vlak om de hoek. Dus nog steeds midden in de oude stad. Gelukkig is de slaapkamer aan de achterkant.
We kopen kaartjes voor het Museo del Belle Artes. Dit bestaat uit twee delen, dus de ene dag doen we de cubaanse kunst en de andere dag de internationale kunst.
Vooral de cubaanse kunst is de moeite waard. Een prachtig gebouw (met tot onze schrik gaten in het dak) vol met de mooiste werken die in het stedelijk museum niet zouden misstaan. We zien ook de zeefdruk van het blauwe erotische werk hangen.
We kopen nog twee posters met plasticafval tot aan de horizon. Éen voor onze gastvrouw op Aruba die veel met milieu items bezig schijnt te zijn.
Het internationale deel zit vol met hollandse, franse, italiaanse en natuurljk spaanse meesters uit de vooral 19e eeuw. Ook weer een mooi gebouw, maar we zijn er barbaars snel doorheen.
Koffie met gebak, bus in, wandelen langs grote standbeelden en het 60'er jaren gebouw van het Teatro National, een panne con queso etc.
We passeren een jazzconcert met bigband, blijven even luisteren, lopen naar de zee waar de weg is afgesloten omdat de golven over de boulevard slaan en zo verstrijkt de tijd.
Onze laatste maaltijd eten we thuis. Met een fles spaanse wijn en pizza en een kaarsje op batterijen die Bart als een toi-toi had gekregen bij zijn voorstelling in Amsterdam. We laten het kaarsje bij de gastvrouw achter die er erg blij mee is.